Help, een puber in huis!
Zowel voor pubers als hun ouders is de pubertijd vaak een uitdaging. Ouders moeten met hun kind mee veranderen, of ze nu willen of niet. Om ze daarbij te ondersteunen, ontwikkelden wij de online puberchallenge. Orthopedagogen Shirley de Macker, Marieke van Werkhoven en Dieneke Barendrecht vertellen erover.
De pubertijd is een zoektocht en veel puberouders zullen tegen dezelfde vragen aanlopen. Vanuit die gedachte ontstond onze online pubercursus: een nieuwe, laagdrempelige vorm van dienstverlening, die aansluit bij de behoefte van ouders. Iedereen die meedoet krijgt vijf weken lang wekelijks een e-mail over een specifiek puberonderwerp, met daarin een videoboodschap van de pedagogen en een huiswerkopdracht. Zo ondersteunen we bij het opvoeden van pubers, en proberen we ouders en hun kind meer met elkaar te verbinden.
“Vaak is een goede balans vinden gemakkelijker gezegd dan gedaan.”
Loslaten en vasthouden
“Het is niet altijd gemakkelijk om een goede balans te vinden tussen loslaten en vasthouden”, vertelt Shirley. “Ouders moeten meer ruimte geven aan een puber die zelf wil beslissen, maar tegelijkertijd moeten ze bescherming bieden als hun kind onzeker is of nare dingen meemaakt. Een kind heeft daarnaast vrijheid nodig om zelf dingen te ontdekken en fouten te maken, maar grenzen zijn net zo belangrijk. Vaak is een goede balans vinden gemakkelijker gezegd dan gedaan.”
Lessen en opdrachten
De lessen van de puberchallenge zijn opgedeeld in vijf onderwerpen:
• Inzicht in je eigen pubertijd
• Geestelijke en lichamelijke veranderingen
• Complimenten geven
• De ontdekkingstocht van pubers
• Overleggen met je puber
“Inzicht in je eigen verleden maakt het gemakkelijker je in te leven in je puber.”
Inzicht
We vragen bewust aan ouders om in de eerste les terug te gaan naar hun eigen pubertijd”, vertelt Dieneke. Zo krijgen ze inzicht in hun eigen verleden en kunnen ze zich beter inleven in hun puber.” Een ervaring van een van de deelnemers bleef Dieneke bij. “Een vader gaf aan dat hij zich zorgen maakte over zijn dochter, omdat ze vaak rondhing in een park. Hij deed de opdracht die bij onze eerste les hoort en ontdekte daardoor dat hij een heel negatieve associatie had met buiten zijn: zelf had hij een eenzame pubertijd, omdat zijn ouders veel werkten, en die eenzaamheid ontvluchtte hij door buiten aandacht te zoeken. Toen hij daar zijn dochter over vertelde, ontstond een leuk gesprek. Zijn dochter leerde hem beter begrijpen en hij kwam erachter dat zijn dochter net zo lief buiten was als bij haar ouders thuis. Het zorgde uiteindelijk zelfs voor een betere relatie tussen hen.
Uitleg en opdrachten
De lessen geven op een heldere manier en in een notendop uitleg over de veranderingen, het gedrag, de hersenen en de eigen identiteit van pubers. “Jongens en meisjes ontwikkelen zich op een andere manier tot volwassene”, vertelt Dieneke erover. “De lichamelijke veranderingen zijn heel zichtbaar. Zo worden meisjes ongesteld en kunnen jongens natte dromen krijgen.” Via uitleg over de ontwikkeling van het puberbrein, krijgen ouders les over het nut van complimenten geven. “Iedereen vindt het fijn om een complimentje te krijgen”, legt Marieke uit. “Pubers zijn ook nog eens extra gevoelig voor beloningen, omdat zij echt in het hier en nu leven. Maar hoe ouder een kind wordt, hoe vanzelfsprekender we dingen vinden en hoe onnatuurlijker het prijzen van gedrag gaat voelen. Terwijl het echt positief werkt!
“Met de beste bedoelingen geven ouders ongevraagd advies. Maar dat werkt niet.”
Handvatten
Naast uitleg en opdrachten krijgen ouders gerichte handvatten om met hun puber om te gaan. Zo leren ze dat ze beter kunnen aansluiten bij de belevingswereld en de identiteit van hun puber als ze nieuwsgierig zijn, vragen stellen en oprecht geïnteresseerd luisteren naar de antwoorden. “In één videoboodschap staan we stil bij de valkuilen waarin de meeste ouders trappen”, vertelt Shirley. “Met de beste bedoelingen geven ouders ongevraagd advies, waarschuwen ze continu en lezen ze hun puber de les voor. Maar dat werkt niet: de informatie gaat het ene oor in en het andere weer uit. In de laatste les van de online cursus staan we stil bij het communiceren met een puber.”
Ervaringen en reacties
In alle lessen stimuleren de pedagogen ouders om met hun kind over het onderwerp van de les praten. Daarnaast kunnen ze in een besloten Facebook community de pedagogen en andere ouders ontmoeten en contact met ons opnemen. Zo is er ook buiten kantoortijden interactie mogelijk.
Orthopedagogen Shirley de Macker, Dieneke Barendrecht en Marieke van Werkhoven
Facebook community
Niet alle deelnemers maken gebruik van de online mogelijkheden, maar de ervaringen zijn positief. “Een van de moeders plaatste een opmerking over de eerste les op Facebook”, blikt Dieneke terug. “Ze vertelde dat haar dochter zich omdraaide en wegliep toen ze haar wilde spreken over haar eigen pubertijd. Andere ouders reageerden erop. De strekking van de reacties was: wacht maar, het komt nog wel. En de ouders kregen gelijk! Een paar dagen later postte de moeder dat haar dochter er op terug was gekomen en ze in tijden niet zo’n goed gesprek hadden gehad.”
“Een ouder vroeg ons hoe hij kon omgaan met de social mediaverslaving van zijn puber.”
Livestream
Nieuw in de tweede puberchallenge, in het najaar, was een livestream. “Een ouder vroeg ons hoe hij kon omgaan met de social mediaverslaving van zijn puber”, vertelt Marieke. “Omdat we verwachtten dat veel ouders zich in deze vraag zouden herkennen, besloten we om via een livestream antwoord te geven.” De livestream werd 744 keer bekeken en veel ouders waren enthousiast.
Positieve reacties
Zowel de deelnemers als de organisaties in ons netwerk reageren positief op onze nieuwe dienstverlening. “Vanuit mijn netwerk krijg ik vaak de vraag wanneer er weer een nieuwe cursus start”, zegt Dieneke tot slot. “De exacte datum weten we nog niet, maar ouders kunnen zich nu al online aanmelden!”
“Het is thuis gezelliger geworden.”
De eerste online cursus in het voorjaar van 2016 trok 256 cursisten. Aan de tweede puberchallenge in het najaar deden 228 mensen mee. Angela is een van hen. “Mijn dochter pubert en ik wilde graag handvatten hoe ik daar het beste mee kan omgaan”, vertelt ze. “Ze heeft de neiging niet naar mij te luisteren en weg te lopen zodra ik haar ergens op aanspreek. De cursus heeft hierbij echt geholpen! Ik snap nu beter hoe het puberbrein werkt, heb al een paar verrassende gesprekken met haar gehad en ik probeer haar meer complimentjes te geven dan op haar te fitten of betweterig te zijn. Ik vond het heel handig dat ik de lessen in mijn eigen tijd kon lezen en bekijken. Had ik eens per week een cursusavond gehad, dan was ik waarschijnlijk niet gegaan. Voor mij was dit een handige manier om in korte tijd te leren over mijn puber. En ik merk nu al dat het gezelliger is in huis!”
https://www.youtube.com/watch?v=43WommgG8Us&index=12&list=PL59jFSDeoRYYV...
Les 1, inzicht in je eigen pubertijd
Les 2, lichamelijke en geestelijke veranderingen
